Karczewski Stanisław (1878–1954), geolog, nauczyciel geografii i geologii szkół średnich, popularyzator nauki o Ziemi. Ur. 13 VIII w Warszawie, syn Adolfa, nauczyciela jęz. klasycznych, i Józefy z Weissensteinerów. Gimnazjum ukończył w r. 1897 w Kielcach, a Uniwersytet Warszawski w r. 1901, uzyskując stopień kandydata nauk przyrodniczych na podstawie pracy z zakresu fizjologii roślin. W l. 1901–5 jako stypendysta i starszy asystent przy Gabinecie Geologicznym Uniw. Warsz. pracował nad stratygrafią i petrografią węgla kamiennego i wydał 7 prac naukowych. Rozprawa O budowie mikroskopowej węgla kamiennego z Dąbrowy Górniczej (1907) jest pierwszą w tym zakresie publikacją w Polsce.
W r. 1905 K. przeszedł do pracy w szkolnictwie średnim jako nauczyciel geografii, geologii i mineralogii. Uczył do r. 1946 w szkołach różnego typu: ogólnokształcących prywatnych i państwowych oraz zawodowych (handlowych i kursach przemysłowo-inżynierskich im. Wawelberga i Rotwanda), a także jako docent w Instytucie Pedagogicznym na Wyższych Kursach Pedagogicznych. W latach okupacji wykładał na tajnych kompletach. Za zorganizowanie pracowni i muzeum geologicznego w gimnazjum Mickiewicza w Warszawie XII Zjazd Polskich Przyrodników i Lekarzy w r. 1925 przyznał K-emu złoty medal. W l. 1904–38 odbywał liczne wycieczki krajowe i zagraniczne, interesując się głównie geologią i muzealnictwem przyrodniczym. Wydał w r. 1926 pierwszy polski przewodnik geologiczny Brzegiem Bałtyku, a w r. 1938 książkę Helgoland. Szczególną wartość ma, opublikowana w r. 1923, metodyczna rozprawa Geologia i mineralogia w szkole średniej i Geografia Polski (3 wyd. w l. 1930–7).
W r. 1946 K. rozpoczął pracę jako kustosz, a następnie kierownik Pracowni Popularyzacji w Muzeum Ziemi w Warszawie. Na tym stanowisku pozostawał do śmierci. Zorganizował dwie stałe wystawy pt. «Ziemia i jej dzieje». Poza przewodnikami wystaw ogłaszał prace z historii geologii oraz publikacje popularnonaukowe. Za działalność popularyzatorską otrzymał w r. 1952 nagrodę państwową. W r. 1954 za całokształt pracy naukowej i dydaktycznej przedstawiony do tytułu profesora. Przed nominacją zmarł 27 XI 1954 r. w Warszawie. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski. Małżeństwo K-ego z Heleną z Repszów było bezdzietne.
Fleszarowa R., Retrospektywna bibliografia geologiczna Polski, W. 1957; – H[alicka] A., S. K., Wspomnienie pośmiertne, „Przegl. Geol.” (W.) 1955 z. l. (fot.); taż, S. K., „Życie Szkoły Wyższej” (W.) 1955 nr 3; – Arch. Muz. Ziemi: Notatki z różnych wydarzeń (1945–1946), Notatki z drugiej wojny światowej pisane w sierpniu 1945, Opis zbrodniczej działalności Niemców w sierpniu 1944 r., Opis niszczycielskiej działalności Niemców w Polsce podczas okupacji od 1939 roku, Wspomnienia „Z przeszłości mojej rodziny” pisane w grudniu 1944 r. Skarżysko Kamienna, 6 własnoręcznie napisanych życiorysów z l. 1930–54.
Zbigniew Wójcik